Ilumnia Magister MK2

Ilumnia luidsprekers hebben de afgelopen jaren een solide reputatie opgebouwd betreffende state-of-the-art audioweergave. Getuigen daarvan zijn de vele lovende reviews maar nog belangrijker, de steeds groeiende groep van liefhebbers die de stap naar Ilumnia reeds gezet hebben.

De unieke LEMS driver heeft een volledig zwevende en zeer lichte conus van amper 15 gram totaal bewegende massa. Zwevend wil zeggen dat hij geen fysieke ophanging meer heeft in de vorm van een rolrand en spider, maar in plaats daarvan een electro-magnetische ophanging die bovendien 100% lineair is over het volledige bereik van de conus. Dit is uniek in de wereld. Deze lineariteit zorgt voor de laagste vervormingscijfers ooit gemeten bij een elektro-dynamische luidspreker driver.

De combinatie van een lichte massa en volledige bewegingsvrijheid maakt dat de conus een zeer lage inertie kent en dus bliksemsnel kan accelereren (het vermogen om vanuit stilstand te “vertrekken”) én een zeer lage kinetische energie heeft (en dus zeer snel kan “stoppen”). Bovendien zorgt de afwezigheid van een fysieke ophanging ervoor dat er niets van het delicate muzieksignaal geabsorbeerd wordt door de ophanging zelf.

Snelheid en lineariteit zijn volgens de ontwerpers van Ilumnia de 2 belangrijkste eigenschappen waaraan een driver moet voldoen. Zij zijn de ingrediënten voor hoge resolutie (=snelheid) en een vervormingsvrije (=lineariteit) weergave. Wanneer aan deze twee parameters voldaan is heb je de sleutel tot een natuurlijke en realistische weergave van geluid. De LEMS driver is ontworpen met als doel om alle elementen die in de weg staan van deze 2 parameters te elimineren uit het ontwerp van de klassieke luidsprekerdriver. 7 jaar heeft het hen gekost en de LEMS driver is het resultaat.

Al deze kenmerken van de LEMS driver tesamen zorgen voor een supersnelle-, dynamische-, en volledig vervormingsvrije- en compressie loze weergave. Hierdoor lijkt het geluid direct en op natuurlijke wijze vanuit de bron te komen in plaats vanuit een driver.

Ilumnia luidsprekers combineren een moeiteloze- en realistische luisterervaring met een bijzonder ontwerp en ambachtelijke productie.

De Magister MK2 heeft een verder geperfectioneerd filter, dat nog steeds eenvoudig in ontwerp blijft en verder zijn er verbeterde mogelijkheden voor een optimale afstemming van de luidspreker op de luisterruimte.

De belangrijkste veranderingen in de Magister MK2 zijn de verbeteringen in de unieke LEMS driver en in het wisselfilter. Bij Ilumnia houden we van transparantie (en niet alleen in geluid) en willen we duidelijk zijn over werkelijke veranderingen in een MK2 versie in plaats van allerlei vage verhalen.

En… de MK2 is achterwaarts compatibel met de MK1. Dat betekent dat we eigenaren van de MK1 niet in de kou laten staan. Zij kunnen upgraden naar de MK2.

De MK2 borduurt verder op de MK1 vanuit ervaringen en feedback die we in de markt hebben gekregen van klanten, dealers en reviewers.

Gebleven is onze compressie-loze driver met nog steeds de laagste vervorming in de markt (LEMS) en de zeer doorgedreven kastenbouw. Dit keer geen revolutie maar evolutie dus.

De veranderingen zijn de volgende:

De LEMS driver zelf hebben we verbeterd door hem uit te rusten met een fysieke demping die ingrijpt na de maximale uitslag van de conus. Op de foto zie je deze zitten aan de positieve slagzijde van de driver, maar aan de onderkant zit er natuurlijk ook eentje. Hiermee vermijden we dat de conus plots tegen het chassis slaat. Kwaad kon het niet bij de MK1 (omdat hij daarop ontwikkeld was), maar schrikken was het soms wel wanneer de aluminium afdichtring van de conus tegen het chassis sloeg. Bij de MK2 hebben we een neopreen demping aangebracht zodat de conus zacht maar zeer progressief afgeremd wordt. Hij blijft dus zoals vroeger zijn werk zonder compressie uitvoeren, maar kent in de laatste 3mm slag plots zeer veel compressie als het ware. Deze verbetering heeft geen enkele invloed op de klankmatige prestatie van de Magister MK2 vs MK1. Het was wel een hoop werk want we hebben de pole (de kern van de driver) volledig moeten aanpassen. 

Die aanpassing hebben we meteen aangegrepen om de driver een grotere slag (+2mm) te geven voor meer vermogen. Ook dat heeft geen invloed op de klank, maar je kunt er nu wel luider mee spelen.

Het wisselfilter is op verschillende vlakken verbeterd. Ten eerste hebben we de kantelfrequentie van de mid-laag unit naar de tweeter opgetrokken naar 9,5Khz. Dat heeft 2 voordelen. Alle grondtonen en het merendeel van de harmonische boventonen worden nu door één en dezelfde unit weergegeven. Je kunt daardoor vrijwel van een full-range spreken met daaraan verbonden dus de voordelen daarvan, zijnde een absolute fasezuiverheid en het gedrag van een puntbron. Dat was in de MK1 al zeer goed (kantelfrequentie op 7khz en een tweeter die bovendien mechanisch in fase staat), maar die eigenschap is nu nog verder verbeterd. Bovendien zorgt deze hogere kantelfrequentie voor een nog ruimtelijker beeld ten gevolge van de omni opstelling van de LEMS driver. 

Het nadeel van “meer” omni is vaak ook dat er meer energie door de ruimte wordt weerkaatst en dus is de MK2 (nog) gevoeliger geworden voor de akoestiek van een ruimte. Ook daar hebben we rekening mee gehouden. De MK2 beschikt over een aanpasbare (analoog uiteraard) frequentierespons. Een vaak gehoorde kritiek op omni is dat de ruimte dikwijls aan de haal gaat met de speaker (of andersom). Het resultaat is dan een teveel energie in het midden en hoog -ten gevolge van reflective – in een weinig gedempte ruimte of te weinig energie in een sterk gedempte ruimte. Inderdaad, een omni kun je niet ontwikkelen in een anechoïsche ruimte. Die moet je ontwikkelen met een variatie aan representatieve luisterruimtes. En uiteindelijk moet je dan een keuze maken welke klankmatige afstemming je hem gaat meegeven. Door vervolgens te spelen met de laagenergie kun je de balans met het mid-hoog voor een stuk in evenwicht brengen, maar vaak niet helemaal. Een omni is daarin gevoeliger dan een directionele speaker. Dus hebben we zeer lang aan het nieuwe filter gewerkt. 

Hierin zit dus de sleutel tot de oplossing. Op de MK2 zitten aan de achterkant 2 draaiknoppen (zie foto) waarmee je de volledige “presence” regio (ongeveer vanaf 200Hz – 20Khz) volledig op- of neer kan bewegen. Niet zomaar één bepaald frequentiegebied, maar de volledige curve. Hiermee kun je de omni aanpassen aan de ruimte waarin hij staat. Knop 1 controleert de LEMS unit, knop 2 de tweeter. Wij noemen dit systeem OCE (Omni Compensation Equalizer).

Het filter is zodanig ontworpen dat ze elkaar naadloos aanvullen zodat je een mooie vlakke respons krijgt

Je kan de energie of het geluidsniveau van deze presence regio dus opkrikken of verlagen in stappen van 1,5db. Het is de bedoeling is de speaker aan te passen aan de ruimte, maar je kunt er natuurlijk ook je persoonlijke stempel/smaak mee invullen.

De mogelijkheid om het midden en hoog op deze manier aan te passen in combinatie met de 8 mogelijke combinaties voor het laag (vandaar de 3 baspoorten) maken dat je de mk2 nu veel makkelijker kunt integreren in vrijwel elke luisterruimte. Hierbij willen we opmerken dat het openen van de 3 poorten tegelijk niet de bedoeling is maar dat staat allemaal uitgebreid in de handleiding beschreven. Maar natuurlijk kan optimale room tuning ook door de Nederlandse vertegenwoordiger uitgevoerd worden. 

En ten slotte een laatste verbetering aan het filter is een klein bultje bij 1,8khz dat eruit gewerkt is én meer body in het mid-laag is toegevoegd (wat Rene van Es keurig had opgemerkt in z’n review van de MK1; lees het stukje over de piano er maar op na). 

Hoewel het MK2 filter dus verbeterd is en bovendien personaliseerbaar is in relatie met de ruimte, zijn we toch trouw gebleven aan onze basis filosofie : keep it simple. Het filter is slimmer ontworpen waardoor de eenvoudige topologie van de MK1 (zo weinig mogelijk componenten in de signaalweg) behouden kon blijven. 

Ilumnia had als uitdaging om alle fouten van dynamische luidsprekers te elimineren. De zwevende conus heeft de meeste fouten, zoals vervorming, compressie, non-lineair gedrag, traagheid en resonantie weggenomen. Bleef over het zogenaamde Doppler effect, waar 2-wegs dynamische luidsprekers  last van hebben. Dit effect laat zich het beste uitleggen als een vervorming in het geluid dat optreedt als een hoge- en een lage toon op hetzelfde moment door dezelfde driver (de mid-laag driver) worden weergegeven. De toonhoogte van het hoog neemt dan toe hoe verder de conus als gevolg van de lage toon uitslaat en andersom. Het is vergelijkbaar met het geluid van een trein die voorbij rijdt. Die verandering in toonhoogte is echter alleen hoorbaar als je het hoort in de richting van het bewegende object (de conus die recht voor je hangt of de trein die “recht op je afrijdt”. Als de conus een andere kant op straalt (bijvoorbeeld naar boven), dan is dit effect niet waarneembaar (net zoals als je 500 meter van de spoorbaan afstaat). De Ilumnia LEMS driver is op de Magister onder een hoek van 9 graden bovenop de kast geplaatst (bij Vocalis 13 graden) om dit Doppler effect nagenoeg op te heffen. Daarmee is de Ilumnia eigenlijk een omni-directionele luidspreker, maar ook weer niet helemaal. Daarover lees je in de volgende vraag.

Omni-directionele luidsprekers – ook rondstralers genoemd – hebben mooie klankeigenschappen, zoals met name het realisme en de enorm mooie ruimtelijkheid en luchtigheid. Een belangrijk nadeel bij de traditionele rondstralers is hun gevoeligheid voor de ruimte-akoestiek (weerkaatsing van met name de achterwand) en de minder goede plaatsing/focus van stemmen en instrumenten. Door een schuine plaatsing van de Ilumnia LEMS driver  bovenop de kast zijn er absoluut de mooie klankeigenschappen van de rondstraler. Er zijn echter drie aanpassingen die ervoor zorgen dat de nadelen van een rondstraler bij Ilumnia afwezig zijn. Ten eerste vindt door de ietwat schuine plaatsing van de driver (i.p.v. loodrecht op de kast) weerkaatsing veel minder plaats. Ten tweede is bij Ilumnia de tweeter precies boven het hart van de conus geplaatst, waardoor de combinatie van de drivers in feite weer een puntbron vormen, waardoor de plaatsing weer hersteld wordt. Het enorme realisme en luchtigheid blijven daarentegen mooi behouden. En ten derde hebben Ilumnia luidsprekers afstelmogelijkheden om het afstraalgedrag dat ze hebben op de ruimte af te stemmen.

Ilumnia luidsprekers zijn perfect en tot in het kleinste detail af te stemmen op de akoestische ruimte. Het concept biedt daartoe vele mogelijkheden. Het antwoord kan echter nog simpeler gegeven worden: wij kunnen de afstelling voor je doen. Bij aflevering, maar eventueel ook al bij een eerdere luistersessie bij je thuis, die wij je graag aanbieden. Voor deze luistersessie kun je je hier aanmelden. De afstemming kun je uiteraard met behulp van de uitgebreide handleiding ook altijd zelf doen.

Wij vinden dat luidsprekers altijd  het beste in de eigen omgeving beluisterd kunnen worden, omdat dat de akoestische omgeving is waar ze komen te staan en waar ze dus volledig tot hun recht moeten komen. En ook de match met de andere apparatuur moet goed zijn. Daarom adviseren wij om uiteindelijk een luistersessie bij je thuis te doen en wij zijn graag bereid om met de Magister MK2 of de Vocalis naar je toe te komen. Wij kunnen dan ook helpen met de optimale afstelling van de luidspreker op de ruimte.

Wij suggereren daarom om eerst kennis te maken met Magister MK2 en Vocalis in een Ilumnia demoroom en om daarna te bepalen welk model u thuis wilt beluisteren. Een afspraak is zo gemaakt. Natuurlijk is een afspraak direct bij je thuis ook mogelijk. 

Een afspraak is snel en makkelijk te maken op deze pagina.

Eigenlijk elke versterker van 20-250 Watt, maar de Ilumnia luidsprekers spelen ook geweldig op bijvoorbeeld 300B buizenversterkers van ca. 2×5-8Watt en zelfs op de 2A3 buizen van ca. 2x3Watt, al zal er op de laatste geen concert volume bereikt gaan worden. Maar de weergave blijft altijd even verfijnd en bovenal snel, lineair en onvervormd.

Daarbij is de Magister MK2 nog eens extra versatiel, omdat op de power supply de stijfheid van de magnetische vrijhangende conus ook nog eens afgestemd kan worden op het soort versterker voor een optimale prestatie. De stijfheid van de conus kan aangepast worden op de dempingsfactor van de versterker (stijver voor buizen, losser voor transistor). Een unieke feature in luidsprekerland, mogelijk gemaakt door het gepatenteerde LEMS concept.

De LEMS driver behuizing is in hoge industriële kwaliteit gebouwd met hoge kwaliteit materialen. Deze zal dus niet makkelijk kapot gaan. De zwarte piramidevormige lichtgewicht papieren conus is sterk en duurzaam, maar het is en blijft het meest gevoelige deel van de driver (overigens net zoals elke andere luidsprekerconus). Toch kan deze conus veel aan en een uitslag van 8mm vormt geen enkel probleem, hetgeen betekent dat er op behoorlijk harde volumes gespeeld kan worden. Natuurlijk kan ook deze conus overbelast worden en de grens ligt bij onze conus rond de 200 Watt belasting. De grens zal zich echter direct laten bemerken, doordat de conus zichtbaar en hoorbaar tegen de neopreen demper begint te trillen. Mocht het toch zover komen dat de conus beschadigd is (door overbelasting of ander onheil), dan is deze overigens goed te vervangen door onze reparatieservice.

Ilumnia geeft een standaard fabrieksgarantie van twee jaar en een aanvullende dealergarantie van 8 jaar, waarbij foutief gebruik is uitgesloten.

Voor Ilumnia Luidsprekers geldt de gangbare wettelijke fabrieksgarantie van 2 jaar met uitsluiting van onjuist gebruik. FenF hiFi geeft daar nog een extra dealergarantie van 8 jaar bovenop, ook met uitsluiting van onjuist gebruik. De gebruikte onderdelen zijn allen uiterst duurzaam en de kast is gebouwd om levenslang mee te gaan. 

De Ilumnia Magister MK2 heeft 1 baspoort aan de voorkant en 2 aan de achterkant. Waarom niet 1 of 2 maar 3?

1 of 2 poorten maakt in wezen niets uit. Meerdere merken doen dit zoals Gamut L5, Wilson Benesch etc. Twee poorten van 5cm diameter x 16cm lang
is identiek aan 1 van 5cm x 5.8cm. Hetzelfde geldt voor 3 poorten. Al
weten we dat het niet gebruikelijk is, toch heeft bijvoorbeeld de klassieke Tannoy Arden ook 3 poorten).

Onze allereerste Magister had trouwens maar 2 poorten zoals je op sommige
foto’s op internet nog kan zien (o.a. die van XFi 2017).

We zullen uitleggen waarom er voor dit design met 3 poorten in de mk2 gekozen is.

Er zijn drie poorten waarvan je er eventueel 2 kan combineren, maar het is
nooit de bedoeling om ze alle drie open te zetten want je krijgt dan een zeer hoge Q en dus een teveel aan laag.

1 POORT Afstelling

Een perfecte algemene fijn afstelling van de poorten van een luidspreker bestaat
helaas niet omdat dit mede afhankelijk is van de ruimte waarin de luidsptreker komt te staan.

Bij een Magister is deze afstelling theoretisch 37Hz ( impedantie meting). De dip
staat gelijk voor de poort tuning waarbij deze overeenstemt met de
resonantie frequentie van de driver in de kast.

Als deze goed is afgesteld heb je twee gelijke pieken voor en achter de
poort tuning. Bij deze instelling heb je maximale output en meeste controle.

Wanneer heb je deze afstelling? Bij het openen van ENKEL de achterste
poort bovenaan OF de voorste. De keuze voor welke van de 2 hangt af van de plaatsing van de speaker in de ruimte. Dichtbij de muur of ver van de muur af.

In principe heb je dus maar 1 enkele poort in gebruik als de ruimte deze optimale tuning ondersteunt.

2 POORTEN Afstelling

Bij grotere ruimtes is het soms raadzaam om net iets hoger in frequentie te tunen om de ruimte beter te vullen (Q is hoger). In dat
geval kan je eventueel twee poorten openen, bijvoorbeeld beide achterste poorten of de voorste en de achterste onderaan.

De tuningfrequentie is in dit geval de som van beide poorten en zal ook
voor beide poorten nu hetzelfde zijn (zelfs als deze verschillend getuned
zijn). Dit effect is dus identiek als het inkorten van één poort zoals bij
de Vocalis. En dus eigenlijk hetzelfde als één poort maar met een andere-, hogere tuning.

WAAROM DAN 3 POORTEN ?

Het is ingewikkelder (om te begrijpen en te tunen) en duurder om te maken
(een argument waar wij ons niets van aantrekken, in tegenstelling tot
commercieel getinte bedrijven), maar je hebt nog meer controle en vrijheid in de afstelling door de meerdere mogelijke combinaties.

Voorbeelden:

1. De Magister staat relatief dicht tegen de voorste muur:
Je kunt nu de achterste poorten sluiten en enkel de voorste gebruiken om zo minder room gain aan te spreken. Heeft dit een voordeel?
Jazeker: Als je de achterste poort zou dempen (mocht je maar één baspoort hebben) dan ga je de 40-50Hz goed krijgen, maar ga je wat daarboven zit ook dempen en dat wil je niet.

Bij de voorste poort gebruiken treedt dat probleem niet op.

2. Speaker staat ver van een muur op bv. 1/3 van de lengte van de ruimte:
De room gain is nu veel minder een probleem waarbij je het beste
de achterste poorten gebruikt. Waarom?
Elke poort laat meer dan enkel de getunede frequentie
door. Bij het gebruik van de achterste poorten is dit
effect veel minder hoorbaar en zal de helderheid en focus
verbeteren.

3. Bij een ruimte waarbij er een room mode optreedt bij 45HZ kun je enkel de
onderste poort achteraan gebruiken. Deze is beduidend lager getuned waarbij de piek op 45Hz zal gedempt worden en als surplus krijg je er extra 30Hz voor in de plaats.

Conclusie:
3 poorten biedt wel degelijk een meerwaarde, maar je moet ze doordacht
gebruiken en dat is niet altijd makkelijk. Op het moment dat je de speaker goed kent is dit een
handige tool om het laag toch veel beter af te stemmen op de ruimte. Dit voordeel
heeft zich bij ons in praktisch gebruik al vaak bewezen. Demo’s,
hotelkamers, slechte akoestiek van moderne huizen etc.

In het kort de werkwijze voor juiste afstelling:
Gebruik nooit 3 poorten. Maar iedereen staat er vrij
in uiteraard. Je hebt ook nog zoiets als “smaak”.

In normale omstandigheden gebruik je de achterste boven OF de voorste. In
feite heb je dan de zorgvuldig gekozen poortafstelling met één poort. De andere twee demp je dus.

Verdere fijnafstelling doe je met de onderste achteraan waarmee je een
combinatie met de bovenste achteraan of de voorste kan maken.

Wij werken meestal in die volgorde en gebruiken meetapparatuur om te
bepalen welke richting we uit moeten.

F&F hiFi kan dit hele proces overbodig maken door de afstelling voor jou te doen bij aflevering (en natuurlijk bij een thuisdemo van de Magister MK2). Kosteloos als extra service uiteraard.