REVIEW - Moscode HR 401 Buizen Eindversterker
– Geschreven door Tom Nuyts –
Eindelijk nog eens iets bijzonders wat ik nog nooit heb mogen verkennen: de Moscode 401 HR Buizen Eindversterker.
Een merk wat in onze contreien en tijd niet bekend is maar waar toch een mooi verhaal en lange geschiedenis achter zit.
Die dateert helemaal terug tot aan de ontwikkeling van OTL buizenversterkers en hoe dat geluid z’n weg vond richting de legendarische Moscode 300 versterker oorspronkelijk ontwikkeld door Harvey “Gizmo” Rosenberg. Een exentriek personage uit de vorige eeuw die een leven lang op zoek was naar de heilige audio-graal. Zijn reizen werden mooi op papier gezet door wijlen Maria & Henk (RIP) die een uitgebreide review in 6Moons schreven over de Moscode 401 HR.
Ik ga deze niet helemaal overtypen, zo mooi als zij konden schrijven kan ik het toch niet. Maar als je na het lezen van mijn mini-review warm bent gelopen voor dit toestel moet je daar zeker maar eens gaan kijken. De geschiedenis van dit toestel is niet zomaar wat marketingpraat maar de geboorte van een echte legende.
Wat zeker relevant is dat is dat de naam Moscode eigenlijk de topologie van dit apparaat verraad.
Moscode is de samentrekking van Mosfet en Cascode. En dat is wat deze versterker eigenlijk is. Een cascode buizen driver met daarachter een mosfet eindversterking. Zoals je erg vaak ziet worden buizen in hybride versterkers eerder ingezet als buffer, zonder echte versterking. Het is dan in mijn ogen meer een marketing dingetje dan échte hybride versterking. In de Moscode is de buizenvoortrap wel degelijk pur sang én bovendien nog eens zéér bepalend voor de klank.
Volgens George Kaye, de man die Moscode in 2005 heeft opgericht om het legendarische “Gizmo” concept nieuw leven in de blazen, is het net deze topologie die de versterker z’n unieke klank geeft.
Uniek? Als ik dat lees ga ik toch altijd even op onderzoek uit, want helaas zijn die claims dikwijls ook maar gebakken lucht. Daarbij kwam ik uit op patent US5017884A wat een cascode drive met mosfet follower beschrijft in een aantal vormen (patenten worden altijd zo generiek mogelijk beschreven). Nu, dat patent is niet van Harvey Rosenberg of George Kaye maar bij m’n onderzoek kwam ik geen OEM versterkers tegen met een exact dezelfde topologie. Dus ja, op z’n minst een zeldzame en misschien wel unieke verschijning.
Uiteindelijk gaat het over de klank. En doet die wat het woord “legendarisch” oproept? Met andere woorden, is de klank uniek en legendarisch? Legendarisch ga ik niet zeggen, maar uniek is hij eigenlijk wel en ook weer niet, en dan weer wel, en dan weer niet….
Wat bedoel ik daarmee? Wel, je kan deze versterker “SERIEUS” (in hoofdletters en tussen aanhalingstekens) tunen met gebruik van verschillende buizen. Dat is natuurlijk geen onbekend gegeven. Buizenliefhebbers WETEN dat je met buizen het klanksignatuur van een versterker kan beïnvloeden. In het ene ontwerp al wat sterker dan het andere. Tim de Paravicini deed wel eens de uitspraak : in een goed ontwerp bepalen de componenten de klank NIET. En hij had meestal gelijk maar zoals altijd ligt de waarheid ergens in het midden want geen enkel ontwerp is mijn inziens perfect en dus zal er altijd ruimte zijn voor tweaken (en ja, dus ook het aanpassen van het klanksignatuur met componentkeuze in meer of mindere mate). Mijn ervaring met zijn ontwerpen zijn inderdaad van die aard dat er (zeer) weinig met componenten te rotzooien valt aan “zijn” klank. Maar ‘onhoorbaar’, nee, dat is het niet.
In de Moscode echter is het verschil van buis werkelijk enorm. Maar dat was initieel ook de hele bedoeling van dit ontwerp. ‘Gizmo’ Rosenberg was nu eenmaal een man die exentriek was en geen genoegen nam met gewoon “goede” klank. Nee, het mocht eveneens “rocken” of “zeemzoet” klinken. Een rijk palet aan kleuren, geuren, en voeg daar nog aan toe : “klanken”.
Dat bereikt de Moscode 401 door het gebruik van low gain en/of medium gain buizen al dan niet onderling te combineren. Daarnaast speelt dan natuurlijk ook nog het merk waarin ook nog onderscheid waar te nemen is. Om het helemaal tweakable te maken kan je zelfs buizen met 6V of 12V gloeidraad gebruiken. Dus bv een 6922 of 6CQ7, het kan allemaal. Teveel gain? OK, een 12BH7 dan…
De buizen zitten verstopt (of net niet) achter het glazen front met daarin het Moscode logo gegraveerd. De finishing touch is het blauw/witte led licht wat het logo doet oplichten. Zacht als hij uit staat en wat feller als hij aan staat. Het geheel ziet er zéér mooi uit moet ik zeggen. De zwarte anodisatie is met geel pigment waardoor het uitzicht een wat brons-achtige patine heeft gekregen. Ik vind dit ERG mooi zelfs (alhoewel het volgens mij niet eens de bedoeling was).
Trouwens, het hele buizengebeuren is werklijk fool-proof gemaakt. Je kan, zelfs wanneer de versterker aan staat(!!!), het front gewoon naar voren openen en de buizen vervangen. Ze zijn dus hot-swappable (nota : zodra je het front open doet schakelt de versterker automatisch naar standby, dus echt “hot” swappable is het niet).
In de handleiding van de originele Moscode staat dat je vooraleer deze uit te pakken een bepaald ritueel moet volgen, iets met een bad nemen, drank enz…
Dat heb ik niet gedaan maar ik heb wel een selectie buizen uit m’n collectie gehaald die ik wou proberen in de Moscode401, leek me net iets nuttiger te zijn als ritueel J
Nadat ik een paar dagen met verschillende buizen geëxperimenteerd had kwam ik inderdaad tot de conclusie dat je deze versterker van bijna mellow naar op het randje van agressief kan sturen met de verschillende buizencombinaties. Het is dus moeilijk om er één stickertje op te plakken. Maar wat wél altijd overeind bleef ongeacht buizencombo was de openheid van de klank. Het zéér robuuste, ultrasnelle en subsonisch diepe laag. Niet overstemmend, niet wollig maar werkelijk met impact en kracht. Héél mooi! (en ik heb een grote afkeur aan overdreven laagweergave).
Het midden en top zijn qua kleur afhankelijk van de buis maar van karakter altijd “buis”. Ttz een heel open, snelle en kristalheldere weergave. De versterker heeft van nature neiging om eerder de kaart van transparantie en een meer “live” gevoel op te wekken dan laidback met veel rust en diepte. Maar zoals gezegd, dat is met de buizenkeuze zeker niet subtiel te manipuleren of tweaken, zoals je wil. Wat mij betreft duidt dat op de kwaliteiten van deze versterker, het is namelijk veel moeilijker om een amp open en snel te laten klinken dan “muzikaal” en “laidback”. Dat laatste is natuurlijk aangenaam en moet in mooie balans zijn met de andere kwaliteiten maar mag niet de boventoon voeren, toch niet voor mij smaak. Kies wat mij betreft voor de low gain buis types en je hebt de ideale mix tussen opwinding en rust, bij de keel pakken en in de diepte spelen. Speel je voornamelijk “kleine” muziek, dan zou je voor dat extra gitaarplukje, smakje in de mond, nabijheid en intimiteit kunnen kiezen door één van beide buizen een medium gain te nemen, liefst laag-microfonisch, zoals de 5814 of goede 6922.
Met z’n 200 watt en gigantische voedingsbuffer van 156000µF is dit eveneens een zeer krachtige versterker. Dat voel je pas wanneer je alle power los laat. Doe je dat niet speelt hij zeer verfijnd en subtiel.
Buiten het feit dat de Moscode 401 een zeer mooi klinkende versterker is was het voor mij ook een werkinstrument. Een instrument waarmee je de klank van uw set in zeer grote mate kan kneden naar smaak maar altijd met behoud van de belangrijkste muzikale kernwaarden. Een zeer knap ontwerp wat eigenlijk veel te weinig aandacht geniet. Ik hoop alvast dat ik mijn steentje heb bijgedragen…
De Moscode 401 was te koop aan 5000 dollar, inmiddels kost de 402 6500 dollar. Maar die prijs is rechtstreeks af fabriek. Het voordeel is dat je geen distributeurs of dealermarge hoeft te betalen (en dat is ongeveer al maal 2) maar het nadeel is nog wel de verzending, import en BTW.
De reële EU prijs was iets van een 5000*1.21*1.1=6650 dollar (6000€) + verzending. Nog altijd een fikse korting ten opzichte van model met dealers en distributeurs. Want dan komt deze amp wel kort bij 10-12000€ uit (import en BTW blijven natuurlijk)
Al bij al een fantastische mooie en goede versterker. Prachtig op de Ilumnia Magister.
